Makine parçalarının ölçme ve kontrol işlemlerinde ölçme ve kontrol aletleri ile birlikte kullanılan yardımcı aletlere Mastarlar denir. Bunların bazıları direkt bazıları ise endirekt olarak ölçme ve kontrol işlemlerinde kullanılırlar.

Çeşitli açı ölçülerinin elde edilmesinde ve okunmasında kullanılan hassas ve yüksek ölçme tamlığında olan bir ölçü aletidir. 360° ye kadar tüm ölçüleri ölçer. Üniversal açı dairesi birbirinin devamı 4 90°ye bölünmüştür.

Komparatör görünüş bakımından saate benzeyen ibreli kontrol aletidir. Yüzeylerin birbirine paralelliği ,eksenlerin aynı doğrultuda olup olmadığı ,hassas makina parçalarının ölçü ve kaçıklık kontrolleri...

Kumpaslarla yapılan ölçmelerde hassasiyet en çok 0,01 mm. dir. Ancak her parçanın ölçüsü kumpasların ölçme hassasiyeti içinde olmayabilir. Bu nedenle kumpaslar daha hassas ölçülerin ölçülmesinde yeterli olmayabilir.

Sürmeli kumpaslar, tesviyecilikte ve makine üretiminde en çok kullanılan uzunluk ölçü aletlerindendir. Sürmeli kumpaslar, uzunluk ölçülerini, dış çap, iç çap, derinlik, kanal v.b. gibi ölçüleri ölçmede kullanılır.

Yükseklik ölçüsü alırken üzerinde komparatör saati olan mm  cinsinde hassas ölçülerin alınmasını sağlayan ve parçayı işaretleme yapabilen ölçüm cihazıdır. Markalama ve ölçü kontrol aleti olarak işlem görür.

CMM (Coordinate Measuring Machine), Koordinat ölçme sistemi olarak bilinen bu sistem Kartezyen koordinata göre ölçüm yapmaktadır. X, Y ve Z ekseninde hareket eden sistemin proba bağlı kafası 360 derece kendi...

Yüzey pürüzlülüğü, genellikle pürüzlülük olarak kısaltılan, yüzey dokusunun bir bileşenidir. Gerçek bir yüzeyin ideal biçiminden normal vektörü yönündeki sapmalar ile ölçülür. Bu sapmalar büyükse, yüzey pürüzlüdür...